Ăn hải sản uống nước cam: Sự thật bất ngờ từ chuyên gia

Chắc hẳn không ít lần bạn đã nghe qua lời cảnh báo “truyền miệng” đầy đáng sợ: tuyệt đối không được ăn hải sản cùng lúc với uống nước cam hay các loại thực phẩm giàu vitamin C, nếu không sẽ bị ngộ độc thạch tín và có thể tử vong. Lời đồn này lan truyền rộng rãi đến mức trong nhiều bữa tiệc hải sản thịnh soạn, nhiều người phải ngậm ngùi từ chối ly nước cam mát lạnh dù rất thèm.

Vậy thực hư câu chuyện này là như thế nào? Liệu sự kết hợp giữa vị ngọt tươi của tôm, cua và vị chua thanh của cam có thực sự là một “cặp đôi tử thần”? Hay đây chỉ là một trong những hiểu lầm về dinh dưỡng lớn nhất mà chúng ta vẫn tin sái cổ? Hãy cùng nhau lật mở sự thật đằng sau lời đồn này một cách khoa học và cặn kẽ.

Nguồn gốc lời đồn: Vì sao người ta lại sợ hãi đến vậy?

Lời đồn này không hoàn toàn là bịa đặt vô căn cứ. Nó xuất phát từ một cơ sở hóa học có thật, nhưng đã bị diễn giải một cách sai lệch và phóng đại quá mức, gây ra sự hoang mang không đáng có.

Lý thuyết đằng sau lời đồn được giải thích như sau: Trong các loại hải sản có vỏ như tôm, cua, sò, hến, có chứa một lượng nhỏ hợp chất asen hữu cơ, hay còn gọi là asen hóa trị 5. Ở dạng này, chúng gần như vô hại đối với cơ thể con người. Trong khi đó, nước cam, chanh, và các loại trái cây họ cam quýt lại chứa một lượng lớn vitamin C, một chất có tính khử mạnh. Lời đồn cho rằng, khi vitamin C gặp asen hóa trị 5 trong dạ dày, nó sẽ hoạt động như một chất xúc tác, biến đổi hợp chất không độc này thành asen hóa trị 3, chính là thạch tín, một chất cực độc.

Nghe qua có vẻ rất logic và đáng sợ phải không? Chính vì sự “khoa học” nửa vời này mà lời đồn đã tồn tại dai dẳng qua nhiều thế hệ.

Lật tẩy lời đồn: Sự thật từ góc nhìn khoa học hiện đại

May mắn thay, các nhà khoa học và chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu đã vào cuộc và khẳng định rằng: Việc ăn hải sản và uống nước cam trong một bữa ăn thông thường là hoàn toàn an toàn. Nỗi lo về ngộ độc thạch tín là không có cơ sở thực tế.

1. Vấn đề liều lượng: “Liều thuốc độc” chỉ có trong tưởng tượng

Đây là yếu tố then chốt lật đổ toàn bộ lời đồn. Để một phản ứng hóa học có thể xảy ra và tạo ra một lượng thạch tín đủ để gây hại cho cơ thể, nồng độ của các chất tham gia phản ứng phải đạt đến một ngưỡng nhất định.

Các nghiên cứu và tính toán khoa học đã chỉ ra rằng, lượng asen hữu cơ trong hải sản là cực kỳ nhỏ. Để tạo ra một liều lượng thạch tín gây chết người, một người trưởng thành sẽ phải tiêu thụ một lượng hải sản và vitamin C khổng lồ đến mức phi thực tế trong cùng một thời điểm. Một số tài liệu ước tính con số đó tương đương với việc ăn khoảng 150 kilogam hải sản cùng lúc. Rõ ràng, không ai có thể ăn một lượng thức ăn lớn đến như vậy.

2. Cơ thể người không phải là một phòng thí nghiệm

Môi trường trong dạ dày và hệ tiêu hóa của chúng ta vô cùng phức tạp, với sự tham gia của axit, enzyme và hàng tỷ lợi khuẩn. Nó không phải là một chiếc ống nghiệm với điều kiện lý tưởng để phản ứng hóa học giữa vitamin C và asen xảy ra một cách hoàn hảo. Quá trình tiêu hóa, hấp thụ và chuyển hóa các chất diễn ra theo những cơ chế sinh học phức tạp, không đơn giản như một phương trình hóa học trên giấy.

3. Bằng chứng từ thực tế và văn hóa ẩm thực

Hãy nhìn vào chính thói quen ăn uống của chúng ta và nhiều nền văn hóa trên thế giới. Người Việt Nam có món gỏi tôm thịt tai heo trứ danh, luôn đi kèm với nước mắm chua ngọt có chanh hoặc tắc. Người phương Tây thường vắt chanh lên các món hải sản nướng để tăng hương vị.

Những sự kết hợp này đã tồn tại hàng trăm năm mà không hề ghi nhận bất kỳ trường hợp ngộ độc thạch tín nào. Đây chính là bằng chứng sống động và thuyết phục nhất cho thấy sự kết hợp này là an toàn.

Xem thêm: Ăn cam có béo không? Giải mã “siêu thực phẩm” cho vóc dáng thon gọn

Vậy tại sao vẫn có người bị đau bụng? Đi tìm thủ phạm thực sự

Dù đã được khoa học minh oan, tại sao vẫn có những trường hợp cảm thấy khó chịu, đầy hơi, thậm chí đau bụng sau khi ăn hải sản và uống nước cam? Thủ phạm thực sự không nằm ở phản ứng hóa học nào cả, mà đến từ những nguyên nhân rất thực tế sau:

• Hải sản không tươi: Đây là nguyên nhân hàng đầu và nguy hiểm nhất. Hải sản, đặc biệt là loại có vỏ, khi chết hoặc không được bảo quản đúng cách sẽ rất nhanh bị vi khuẩn phân hủy, tạo ra các độc tố như histamine. Ngộ độc histamine có thể gây ra các triệu-chứng giống hệt dị ứng như đỏ bừng mặt, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, và hoàn toàn không liên quan đến vitamin C.
• Hệ tiêu hóa nhạy cảm: Theo y học cổ truyền, cả hải sản và nước cam đều mang “tính hàn” (tính lạnh). Với những người có hệ tiêu hóa yếu, hay còn gọi là “bụng dạ yếu”, việc nạp cùng lúc hai loại thực phẩm có tính hàn có thể gây ra tình trạng lạnh bụng, đầy hơi, khó tiêu hoặc tiêu chảy.
• Dị ứng hải sản: Đây là một vấn đề miễn dịch. Cơ thể của một số người phản ứng quá mức với protein trong hải sản, gây ra các triệu chứng từ nhẹ như nổi mề đay, ngứa ngáy đến nặng như khó thở, sưng phù, sốc phản vệ.

Ăn sao cho đúng: Thưởng thức hải sản và nước cam an toàn, trọn vị

Để bạn có thể hoàn toàn yên tâm tận hưởng bữa tiệc hải sản của mình, hãy ghi nhớ những lời khuyên hữu ích sau.

Ăn hải sản bao lâu thì được uống nước cam?

Đối với đại đa số chúng ta có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, việc ăn tôm, cua và uống một ly nước cam trong cùng bữa ăn là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn thuộc nhóm có “bụng dạ yếu” hoặc muốn cẩn thận hơn, bạn có thể áp dụng quy tắc giãn cách thời gian. Hãy uống nước cam sau bữa ăn hải sản khoảng 1 đến 2 giờ. Khoảng thời gian này đủ để dạ dày xử lý phần lớn lượng protein từ hải sản, giúp tránh cảm giác nặng bụng hay khó tiêu.

Những quy tắc vàng để có một bữa tiệc hải sản hoàn hảo

• Chất lượng là trên hết: Luôn chọn mua hải sản ở những nơi uy tín, đảm bảo độ tươi sống. Đây là yếu tố quan trọng nhất để có một bữa ăn ngon và an toàn.
• Nấu chín, uống sôi: Hãy đảm bảo hải sản được chế biến chín kỹ để tiêu diệt mọi vi khuẩn hay ký sinh trùng tiềm ẩn.
• Lắng nghe cơ thể mình: Mỗi người có một cơ địa khác nhau. Nếu bạn nhận thấy cơ thể mình phản ứng không tốt với sự kết hợp này, hãy điều chỉnh cho phù hợp.

Kết luận, lời đồn về việc ăn hải sản uống nước cam gây ngộ độc thạch tín là một sự hiểu lầm tai hại, không có cơ sở khoa học vững chắc. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm thưởng thức sự kết hợp ẩm thực tuyệt vời này. Mối nguy hiểm thực sự không đến từ phản ứng hóa học trong dạ dày, mà đến từ chất lượng của hải sản và tình trạng sức khỏe của chính bạn.

Hãy là một người tiêu dùng thông thái, lựa chọn thực phẩm tươi ngon và lắng nghe cơ thể để mỗi bữa ăn đều là một trải nghiệm vui vẻ và an toàn.