Trẻ bị tiêu chảy có uống được nước cam không?

Khi thấy con yêu bị tiêu chảy, mệt mỏi, lờ đờ, phản xạ tự nhiên của rất nhiều bậc cha mẹ là nghĩ ngay đến một ly nước cam. Chúng ta tin rằng vị chua ngọt, giàu vitamin C của nước cam sẽ giúp con bù nước, bù năng lượng và tăng cường sức đề kháng để mau chóng khỏi bệnh. Đây là một suy nghĩ xuất phát từ tình yêu thương, nhưng lại là một trong những sai lầm phổ biến và có thể khiến tình trạng của bé trở nên tồi tệ hơn.

Vậy tại sao một thức uống bổ dưỡng như nước cam lại trở thành “kẻ thù” của bé khi đang bị tiêu chảy? Hãy cùng nhau phân tích vấn đề này một cách cặn kẽ dưới góc nhìn khoa học để mẹ có được sự chăm sóc đúng đắn và an toàn nhất cho con.

Lời đáp từ chuyên gia: KHÔNG NÊN cho bé uống nước cam khi đang bị tiêu chảy cấp

Các bác sĩ nhi khoa và chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu đều đồng loạt đưa ra một khuyến cáo mạnh mẽ: Cha mẹ không nên cho trẻ uống nước cam hoặc bất kỳ loại nước ép trái cây thương mại nào khác khi trẻ đang trong giai đoạn tiêu chảy cấp.

Lý do không nằm ở việc nước cam không bổ dưỡng, mà là do những thành phần trong nó hoàn toàn không phù hợp với một hệ tiêu hóa đang bị tổn thương và cực kỳ nhạy cảm của trẻ.

Ba lý do chính khiến nước cam “phản tác dụng”

Việc cho bé uống nước cam lúc này có thể ví như một hành động “lợi bất cập hại”. Dưới đây là những tác động tiêu cực mà nước cam có thể gây ra:

1. Hàm lượng đường quá cao – “Thủ phạm” khiến tiêu chảy nặng hơn

Đây là nguyên nhân quan trọng và nguy hiểm nhất. Nước cam, đặc biệt là nước cam ép, chứa một lượng đường tự nhiên (fructose) rất cao. Khi đi vào đường ruột đang bị viêm, lượng đường này không thể được hấp thu hết.

• Gây ra tiêu chảy thẩm thấu: Theo cơ chế thẩm thấu, lượng đường đậm đặc này sẽ “hút” nước từ thành ruột vào trong lòng ruột. Điều này làm cho lượng nước trong phân tăng lên, khiến bé đi ngoài còn nhiều hơn, phân lỏng hơn và tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn.

2. Hàm lượng axit cao – Kích ứng đường ruột đang bị tổn thương

Hệ tiêu hóa của bé khi bị tiêu chảy đang ở trong tình trạng viêm, niêm mạc ruột bị tổn thương. Nước cam chứa một lượng lớn axit citric.

• Gây kích ứng và đau bụng: Lượng axit này khi tiếp xúc với niêm mạc ruột đang bị viêm sẽ gây ra kích ứng, giống như “xát muối vào vết thương”. Điều này có thể làm bé bị đau bụng, quặn thắt và khó chịu hơn.

3. Không cung cấp đủ các chất điện giải cần thiết

Khi bị tiêu chảy, cơ thể bé không chỉ mất nước mà còn mất đi các chất điện giải quan trọng như Natri (Sodium) và Kali (Potassium). Nước cam tuy có chứa một ít Kali nhưng lại gần như không có Natri. Việc chỉ bù nước và đường mà không bù đủ các chất điện giải thiết yếu sẽ không thể giúp bé phục hồi, thậm chí có thể gây ra rối loạn điện giải nguy hiểm.

Nhưng con đang ốm, cần vitamin C để tăng đề kháng?

Đây là một lập luận hợp lý nhưng chưa đúng thời điểm. Đúng là vitamin C rất cần thiết cho hệ miễn dịch. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiêu chảy cấp, ưu tiên số một và cấp bách nhất là bù nước và điện giải để ngăn ngừa tình trạng mất nước nguy hiểm, đồng thời để cho đường ruột được nghỉ ngơi. Việc nạp vitamin C có thể được thực hiện sau khi tình trạng tiêu chảy của bé đã ổn định. Những tác hại do đường và axit gây ra tại thời điểm này lớn hơn rất nhiều so với lợi ích mà vitamin C mang lại.

Xem thêm: Ăn sầu riêng uống nước cam: Sự kết hợp “bùng nổ” hay lời đồn vô căn cứ?

Vậy đâu là “thức uống vàng” cho bé bị tiêu chảy?

Thay vì nước cam, cha mẹ hãy lựa chọn những loại dung dịch bù nước và điện giải được khoa học chứng minh là hiệu quả và an toàn nhất cho trẻ.

1. Dung dịch Oresol (ORS) – Lựa chọn số một

Đây chính là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị mất nước do tiêu chảy. Oresol chứa một công thức được tính toán chính xác với tỷ lệ cân bằng hoàn hảo giữa nước, đường glucose và các chất điện giải thiết yếu (Natri, Kali). Tỷ lệ này giúp cơ thể bé hấp thu nước và điện giải một cách tối đa.

• Lưu ý quan trọng: Luôn pha Oresol đúng theo tỷ lệ hướng dẫn trên bao bì. Cho bé uống từng ngụm nhỏ, uống từ từ và liên tục sau mỗi lần đi ngoài.

2. Nước lọc hoặc nước cháo loãng

Nếu bé không chịu uống Oresol, mẹ có thể cho bé uống nước lọc để bù nước. Ngoài ra, nước cháo trắng loãng (nấu cháo rồi chắt lấy phần nước) có pha thêm một chút muối cũng là một lựa chọn tốt, giúp cung cấp cả nước, tinh bột và một ít điện giải.

3. Nước dừa tươi (thận trọng)

Đối với trẻ lớn hơn (trên 1 tuổi), nước dừa tươi có thể được xem là một lựa chọn thay thế vì nó giàu Kali. Tuy nhiên, nước dừa lại thiếu Natri, vì vậy nó không thể thay thế hoàn toàn cho Oresol. Mẹ chỉ nên cho bé uống một lượng vừa phải và xen kẽ với các loại nước khác.

Xem thêm: Đau dạ dày có ăn được bưởi không? Lời giải đáp chi tiết và khoa học nhất

Khi nào bé có thể uống nước cam trở lại?

Mẹ chỉ nên cho bé uống lại nước cam khi tình trạng tiêu chảy đã chấm dứt hoàn toàn ít nhất 24-48 giờ, phân của bé đã thành khuôn và hệ tiêu hóa đã ổn định trở lại. Khi cho bé uống lại, hãy bắt đầu với một lượng nhỏ, pha loãng với nước lọc và theo dõi phản ứng của bé.

Tóm lại, dù rất yêu thương và lo lắng cho con, cha mẹ cần có những lựa chọn chăm sóc dựa trên cơ sở khoa học. Khi bé bị tiêu chảy, hãy tạm thời “cất” ly nước cam đi và thay thế bằng dung dịch Oresol. Việc bù nước và điện giải đúng cách chính là chìa khóa quan trọng nhất giúp con nhanh chóng vượt qua giai đoạn khó chịu này một cách an toàn và khỏe mạnh.