Xoài Cà Lăm: Hương vị tuổi thơ trong ký ức miền Tây

Giữa muôn vàn giống xoài thơm ngon, nổi tiếng của miền Tây sông nước, xoài Cà Lăm hiện lên như một nét chấm phá mộc mạc, giản dị. Không mang hương vị ngọt ngào, quyến rũ như xoài Cát, xoài Hòa Lộc, xoài Tượng… nhưng xoài Cà Lăm lại chất chứa trong mình hương vị tuổi thơ, gắn liền với những kỷ niệm ngọt ngào của bao thế hệ trẻ em nông thôn.

Xoài Cà Lăm – Giống xoài “quê mùa” đậm chất miền Tây

Xoài Cà Lăm, hay còn gọi là xoài hôi, là giống xoài đặc trưng của vùng đất Tây Nam Bộ. Cây xoài Cà Lăm thường được trồng xen canh trong vườn nhà, ven bờ ruộng, không cần chăm sóc cầu kỳ mà vẫn sai trĩu quả. Trái xoài Cà Lăm nhỏ, hơi dẹt, vỏ mỏng, khi chín có màu vàng nhạt. Thịt quả màu vàng cam, vị chua chua, chát chát, không được ưa chuộng để ăn tươi như các giống xoài khác.

Điểm đặc biệt của xoài Cà Lăm chính là hạt xoài rất to, chiếm phần lớn diện tích trái. Chính vì vậy, xoài Cà Lăm không có giá trị kinh tế cao, ít được bày bán trên thị trường. Tuy nhiên, với những đứa trẻ miền Tây ngày xưa, xoài Cà Lăm lại là món quà quê giản dị mà vô cùng quý giá.

Hạt xoài Cà Lăm – Món đồ chơi “huyền thoại” của tuổi thơ

Hạt xoài Cà Lăm to, cứng cáp, là nguyên liệu tuyệt vời để chế tạo ra những món đồ chơi thú vị. Trẻ em thường đập vỡ vỏ hạt, lấy phần nhân bên trong phơi khô, sau đó dùng dao gọt tỉa thành hình những chiếc cối xay mini xinh xắn.

Cối xay hạt xoài là món đồ chơi “huyền thoại” gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ trẻ em miền Tây. Những buổi chiều hè rong chơi, tụ tập bên nhau, say sưa xay lúa, xay gạo bằng những chiếc cối xay hạt xoài tự chế là kỷ niệm đẹp khó phai trong ký ức của mỗi người.

Xoài Cà Lăm – Nét chấm phá văn hóa dân gian

Không chỉ là món ăn, đồ chơi, xoài Cà Lăm còn xuất hiện trong những câu ca dao, tục ngữ, địa danh của miền Tây, góp phần làm phong phú thêm văn hóa dân gian vùng đất này. Ví dụ như câu ca dao:

“Xoài cà lăm chua lè
Ai ăn được, má đỏ như son”

Hay tên gọi kênh Xoài Cà Lâm ở phường Núi Sam, thị xã Châu Đốc (An Giang) cũng gắn liền với loại xoài đặc biệt này.

Xem thêm: Xoài Bưởi: Giống xoài phổ biến, dễ trồng, năng suất cao

Gìn giữ hương vị tuổi thơ

Ngày nay, cuộc sống hiện đại với nhiều món ăn, đồ chơi hấp dẫn, trẻ em ít còn chơi những trò chơi dân gian như ngày xưa. Hình ảnh những đứa trẻ say sưa với cối xay hạt xoài cũng dần trở nên hiếm hoi. Tuy nhiên, xoài Cà Lăm vẫn là một phần ký ức tuổi thơ đẹp đẽ, in đậm trong tâm trí của nhiều người con miền Tây.

Việc gìn giữ, bảo tồn giống xoài Cà Lăm không chỉ đơn thuần là bảo tồn một loại cây ăn quả mà còn là lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống, những kỷ niệm tuổi thơ ngọt ngào của một vùng quê sông nước.

Hãy cùng nhau trân trọng và gìn giữ “hương vị tuổi thơ” mang tên xoài Cà Lăm, để những câu chuyện về cối xay hạt xoài mãi được kể lại cho thế hệ mai sau.