Xoài Alphonso – Vua của các loại xoài: Hương vị tuyệt hảo từ Ấn Độ

Xoài Alphonso còn được biết đến với cái tên Hafoos, Hapuz hoặc Aapoos, được mệnh danh là loại xoài ngon nhất thế giới, nổi tiếng với độ mềm, ngọt và hương vị đặc biệt quyến rũ. Hãy cùng khám phá nguồn gốc, đặc điểm, cách trồng và chăm sóc loại “vua xoài” này để hiểu thêm về sự hấp dẫn của nó.

Lịch sử lai tạo giống xoài Alphonso

Xoài Alphonso có nguồn gốc từ Ấn Độ và được đặt tên theo Công tước Alfonso de Albuquerque, một nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha, người đã đặt chân đến Goa vào năm 1504. Giống xoài này còn được ưu ái gọi là “vua của các loại xoài”. Qua thời gian, các đồn điền xoài Alphonso đã lan rộng từ Goa đến các vùng khác của Maharashtra, miền nam và dọc theo bờ biển phía tây Ấn Độ. Đây là loại trái cây được yêu thích tại nhiều quốc gia như UAE, Ấn Độ, Ai Cập và các nước Châu Phi.

Đặc điểm của trái xoài Alphonso

Điểm khác biệt lớn nhất của xoài Alphonso so với các loại xoài khác chính là hương vị ngọt ngào, thơm ngon đặc trưng cùng với phần thịt dày, có màu vàng nghệ tây đẹp mắt và không hề có xơ. Vỏ xoài khi chín có màu vàng bóng, rất mỏng và tỏa ra mùi hương ngào ngạt, lan tỏa trong không khí. Những đặc điểm này là kết quả của sự kết hợp độc đáo giữa điều kiện địa lý và khí hậu đặc thù của vùng Tây Ấn Độ, đặc biệt là khu vực gần bờ biển Maharashtra và Goa.

• Mùa vụ: Alphonso là loại xoài theo mùa, thường được thu hoạch từ giữa tháng Tư đến cuối tháng Sáu.
• Kích thước và trọng lượng: Mỗi quả xoài Alphonso thường nặng từ 150 đến 300 gram.
• Hình dáng và màu sắc: Quả xoài có hình bầu dục, vỏ mỏng, mịn. Khi chín, vỏ xoài chuyển sang màu vàng sáng, điểm thêm một chút sắc đỏ ở phần đỉnh.
• Thịt quả: Thịt xoài Alphonso có màu vàng nghệ tây đậm, kết cấu mềm mịn như kem, không có xơ, mọng nước và có hương thơm đặc trưng.
• Hương vị: Alphonso nổi tiếng với vị ngọt đậm đà, hương thơm quyến rũ và vị chua nhẹ thanh mát, tạo nên một trải nghiệm vị giác khó quên.

Xoài Alphonso được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, từ món tráng miệng đến món mặn. Một số món ăn phổ biến được chế biến từ xoài Alphonso bao gồm:

• Kem xoài
• Sinh tố xoài (Mango Lassi)
• Bánh xoài Souffle
• Bánh xoài Mousse
• Sốt xoài (Mango Puree)

Xoài Alphonso được đánh giá cao trên thị trường nội địa Ấn Độ và quốc tế, nhờ hương vị, hương thơm và màu sắc tuyệt vời. Nó được xuất khẩu sang nhiều quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước châu Âu.

Đặc điểm hình thái và sinh trưởng của cây

• Chiều cao và kích thước tán: Cây xoài Alphonso có thể cao tới 35 mét ở vùng nhiệt đới, nhưng khi trồng trong nhà kính hoặc tại nhà, chiều cao chỉ khoảng 2 mét. Tuổi thọ trung bình của cây lên đến 300 năm. Lá xoài dài tới 30cm, lúc non có màu vàng hoặc hơi hồng, sau đó chuyển sang màu xanh đậm khi trưởng thành.
• Chịu được nhiệt độ thấp và khô hạn: Xoài Alphonso không chịu được lạnh, phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 20 độ C trở lên. Do có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, nên khi trồng ở vùng khí hậu lạnh cần trồng trong nhà kính hoặc trong nhà. Cây cũng chịu hạn kém, nếu nắng hạn kéo dài có thể dẫn đến chết cây.
• Thụ phấn, ra hoa và đậu quả: Giống xoài Alphonso cần được thụ phấn nhờ các loài như dơi, bọ cánh cứng, bướm, ruồi, ong rừng, ong bắp cày và kiến. Ong nhà không có vai trò trong việc thụ phấn cho xoài. Cây ra hoa từ tháng 12 đến tháng 4, hoa có màu hồng nhạt hoặc vàng. Quả xoài xuất hiện sau khoảng 10 năm trồng và cây tiếp tục cho quả trong 200-300 năm.
• Thu hoạch và ứng dụng: Xoài Alphonso chín sau 4-5 tháng, được thu hoạch từ giữa tháng 5 đến 15/7. Loại xoài này được xuất khẩu rộng rãi từ Ấn Độ, Châu Phi, UAE, Pakistan và các nước phương Đông sang các nước SNG và trên thế giới.

Đọc thêm: Xoài ba màu là gì? Tìm hiểu giống xoài “tiền tỷ” ở miền Tây

Cách trồng và chăm sóc cây xoài Alphonso

• Thời điểm, khí hậu và đất trồng: Nên trồng xoài vào cuối tháng 4, khí hậu miền Nam Việt Nam thích hợp cho loài cây nhiệt đới này. Không nên trồng vào mùa thu vì cây non không chịu được sương giá. Đất trồng lý tưởng là đất thịt nhẹ, tơi xốp, pha cát hoặc pha sét.
• Chọn giống: Xoài Alphonso thường được nhân giống bằng phương pháp gieo hạt.
• Kỹ thuật trồng: Đào hố rộng 40x40x40cm, bón lót phân chuồng hoai mục và super lân. Trộn đều phân với đất, đặt bầu cây vào giữa hố, lấp đất vừa bằng cổ rễ và nén chặt. Cắm cọc cố định cây con và tưới nước giữ ẩm thường xuyên trong tháng đầu.
• Chăm sóc:
  • Tưới nước: Cây con cần tưới nước thường xuyên, 1-2 ngày/lần trong thời gian đầu.
  • Làm cỏ: Thường xuyên làm cỏ dại xung quanh gốc cây.
  • Bón phân: Bón phân NPK và phân chuồng hoai mục định kỳ 6 tháng/lần.
  • Phòng trừ sâu bệnh: Thường xuyên kiểm tra và phun thuốc phòng trừ các loại bệnh như thán thư, phấn trắng, muội đen…

Xoài Alphonso, với hương vị tuyệt hảo và những đặc điểm độc đáo, xứng đáng với danh hiệu “vua của các loại xoài”. Việc trồng và chăm sóc xoài Alphonso tuy đòi hỏi sự tỉ mỉ nhưng sẽ mang lại thành quả xứng đáng với chất lượng và giá trị kinh tế cao của loại xoài này.